ENGEREĞİN GÖZÜ KİTAP YORUMU

 YAZAR:  Zülfü Livaneli

 YAYIN EVİ: Doğan Kitap

 SAYFA SAYISI: 147

 TÜR:  Roman 

 ÖDÜLLER: Balkan Edebiyat Ödülü /1997

   Asıl adı 'Engereğin Gözündeki Kamaşma' olarak yayınlanmıştır. Daha sonra okurların kitabın adını hatırlamakta zorluk çekmeleri nedeniyle 'Engereğin Gözü' olarak değiştirilmiştir. 

        147 sayfa olmasına rağmen çok hızlı okunabilen bir kitap değil. Yalın bir anlatımı olmasına rağmen Osmanlı Sarayına yaraşır, sanat sanat kokan, büyüleyici bir anlatımı var. Hatta belki de Livaneli'nin en sanat sanat kokan kitabı diyebilirim.

      Zülfü Livaneli bu kitabı 'iktidar ateşinin çevresinde dönen pervaneleri 'anlatmak için yazdığını söylüyor. 

        Arka plan olarak Osmanlı Sarayı kullanılsa da tarihi değil psikolojik bir roman.

        

       

         Kitap harem ağasının gözünden anlatılıyor. Padişahın iktidarda iken harem ağasının gözünde ' muazzam, olağanüstü, mükemmel' bir varlık iken iktidarını kaybetmesi üzerine ona tapan harem ağasının gözünden dahi düşmesi, 'acınacak, aşağı' bir varlık gibi görünürken bu sefer de insani yönlerinin keşfedilmesi, 'normalleştirilmesi' eksikleri, hataları, pişmanlıkları, hayal kırıklıkları, umudu, ümitsizliği ve bunların insan psikolojisi üzerinde acımasız etkisi üzerine şekilleniyor. 

        Değişen her sayfada harem ağasının değişen duygularına ortak oluyor, ona hak vererek duygu iniş çıkışları yaşıyorsunuz ve bir süre sonra kitap sizi öyle içine alıyor ki harem ağasının gözleri sizin gözleriniz, onun duyguları sizin duygularınız oluyor. Harem ağası ile beraber 17. YY Osmanlı Sarayının koridorlarında kayboluyorsunuz.

       Kitapta hiç isim kullanılmadan köle- efendi / harem ağası- padişah ilişkisi sorgulanıyor. Ancak biraz tarih bilginiz varsa çok rahat hangi dönem olduğunu çözersiniz. Şunu da eklemeliyim ki hiç isim kullanılmadan bu denli etkili bir anlatım yakalanmasının tek açıklaması Livaneli'nin dil ustalığı. 

      Kitabın son bölümünde ek olarak biyografi, söyleşi ve görüşler bölümü bulunuyor. Ben bir okur olarak çok faydalı buldum ve büyük bir merak ile okudum. Ayrıca okurken Livaneli'ye saygım, sevgim bir kat daha arttı.

          

       Şimdiden herkese keyifli okumalar dilerim. :)